Trong nhịp sống hiện đại ngày càng hối hả, vai trò của ông bà trong gia đình dường như ngày càng quan trọng hơn bao giờ hết. Không chỉ đơn thuần là người giữ cháu hay hỗ trợ nội trợ, ông bà còn mang đến những giá trị tinh thần quý giá mà không ai có thể thay thế được. Bài viết này sẽ cùng bạn nhìn nhận lại vai trò thực sự của ông bà trong một gia đình hiện đại — vai trò vượt lên cả truyền thống, gắn với tình cảm, sự gắn kết và những bài học sống đắt giá.
Ông bà – chiếc cầu nối giữa các thế hệ
Gìn giữ và truyền đạt giá trị truyền thống
Ở bất kỳ thời đại nào, ông bà luôn là người lưu giữ ký ức gia đình, truyền thống văn hóa và những câu chuyện mang tính di sản. Trong khi cha mẹ tất bật mưu sinh, ông bà chính là người kể lại cho con cháu nghe về lịch sử gia đình, về những giá trị cốt lõi như lòng biết ơn, sự hy sinh, cách ứng xử trong các mối quan hệ.
Đã bao giờ bạn thấy một đứa trẻ “nhỏ xíu mà rất lễ phép, biết nhường nhịn” chưa? Đó có thể là kết quả của những ngày tháng được ông bà dạy bảo nhẹ nhàng, bằng cả lời nói và hành động sống.
Gắn kết cảm xúc trong gia đình
Thực tế cho thấy, khi ông bà sống cùng con cháu, không khí gia đình thường ấm áp và yên bình hơn. Ông bà đóng vai trò như “người hòa giải” trong các tình huống căng thẳng giữa cha mẹ và con cái, đặc biệt ở giai đoạn tuổi teen. Một cái ôm, lời động viên từ ông bà đôi khi có tác dụng “hạ nhiệt” nhanh hơn cả trăm lời khuyên từ bố mẹ.
Ông bà trong vai trò người hỗ trợ nuôi dạy con cháu
Người bạn đồng hành tin cậy của bố mẹ
Với sự phát triển của xã hội hiện đại, hầu hết các cặp vợ chồng trẻ đều bận rộn công việc từ sáng đến tối. Trong hoàn cảnh đó, ông bà trở thành người hỗ trợ không thể thiếu. Họ giúp đưa đón cháu đi học, chăm sóc khi cháu ốm đau, chuẩn bị bữa ăn gia đình…
Chị Hạnh (32 tuổi, TP.HCM) chia sẻ: “Nếu không có mẹ chồng tôi trông giúp hai đứa nhỏ, chắc vợ chồng tôi không thể yên tâm làm việc như bây giờ. Mẹ không chỉ giúp giữ cháu mà còn luôn nhẹ nhàng dạy cháu lễ phép, ăn uống điều độ, tự lập từ bé.”
Cách dạy con của ông bà – điểm tựa tinh thần vững chắc
Ông bà thường có cách dạy dỗ nhẹ nhàng nhưng lại thấm sâu, giúp trẻ cảm thấy được yêu thương và an toàn. Không quá áp đặt, không khắt khe, ông bà tạo nên một không gian nuôi dạy giàu tính nhân văn, giúp trẻ hình thành lòng tự trọng, tính kiên nhẫn và khả năng cảm thông.
Tuy nhiên, ở một số gia đình, cũng cần có sự thống nhất giữa cách dạy của bố mẹ và ông bà để tránh gây ra “xung đột giáo dục”, khiến trẻ bối rối trong việc tiếp nhận.
Vai trò tình cảm: Ông bà là “vòng tay yêu thương” của tuổi thơ
Trẻ lớn lên với cảm xúc tích cực hơn
Trẻ em được sống gần ông bà thường có tâm lý vững vàng, ít cảm giác cô đơn hơn. Những câu chuyện cổ tích kể bằng giọng run run của ông nội, những lần bà ngoại ru ngủ bằng lời hát ru quen thuộc — tất cả tạo nên ký ức tuổi thơ êm đềm mà đứa trẻ nào cũng sẽ mang theo suốt đời.
Cùng chia sẻ, cùng lớn lên
Ngược lại, chính ông bà cũng cảm thấy trẻ trung, yêu đời hơn khi có cháu quấn quýt bên cạnh. Việc tham gia chăm sóc cháu giúp ông bà cảm thấy mình vẫn có ích, vẫn được cần đến. Điều này rất quan trọng đối với sức khỏe tinh thần người cao tuổi, giúp họ hạn chế cảm giác cô đơn, trống vắng khi về già.
Những thách thức trong vai trò của ông bà hiện đại
Mâu thuẫn thế hệ – làm sao để dung hòa?
Mỗi thế hệ có một cách nhìn nhận và hành xử khác nhau. Có những ông bà còn giữ quan niệm “trẻ con phải ăn thật no, ngủ thật nhiều” nhưng lại mâu thuẫn với xu hướng nuôi con hiện đại chú trọng sự chủ động và phát triển cá nhân của trẻ.
Để tránh những xung đột không đáng có, việc trò chuyện cởi mở giữa cha mẹ và ông bà là điều cần thiết. Cả hai bên cần chia sẻ quan điểm, lắng nghe và điều chỉnh để cùng hướng đến mục tiêu chung: nuôi dạy một đứa trẻ khỏe mạnh, hạnh phúc và có nhân cách tốt.
Ông bà cũng cần được nghỉ ngơi
Không ít ông bà vì thương con cháu mà nhận hết mọi trách nhiệm, từ giữ cháu, nấu cơm đến giặt đồ. Nhưng ai cũng có giới hạn sức khỏe. Nếu cứ mãi tận tụy mà không được nghỉ ngơi, ông bà dễ gặp các vấn đề về tim mạch, xương khớp, thậm chí là trầm cảm tuổi già.
Các bậc cha mẹ cần nhận thức rằng, sự hỗ trợ của ông bà là tình thương, không phải trách nhiệm bắt buộc. Hãy biết nói lời cảm ơn, dành cho ông bà những buổi đi chơi, du lịch ngắn ngày để thư giãn và tận hưởng cuộc sống.
Làm sao để phát huy tối đa vai trò của ông bà trong gia đình?
Tôn trọng và lắng nghe
Hãy để ông bà cảm thấy họ được trân trọng trong chính ngôi nhà mình đang sống. Một lời hỏi han, một cuộc trò chuyện thường xuyên, một cái ôm từ cháu nhỏ – đôi khi cũng đủ khiến họ thấy ấm lòng.
Kết nối giữa các thế hệ bằng hoạt động chung
Cả nhà có thể cùng nhau chơi cờ, đọc sách, nấu ăn hay chăm sóc cây cảnh. Những hoạt động đơn giản nhưng mang tính kết nối cao giúp ông bà và cháu hiểu nhau hơn, tạo nên mối quan hệ gắn bó, tích cực và bền vững.
Chia sẻ trách nhiệm nuôi dạy
Khi cùng nhau chăm sóc con trẻ, cha mẹ và ông bà nên thỏa thuận rõ về cách nuôi dạy, tôn trọng vai trò của nhau. Có thể cùng đọc sách nuôi dạy con, cùng tham gia hội thảo hoặc đơn giản là trao đổi cởi mở mỗi ngày.
Kết luận: Ông bà là sợi dây yêu thương không thể thiếu trong gia đình hiện đại
Trong xã hội hiện đại, dù mô hình gia đình có thay đổi thế nào, vai trò của ông bà vẫn luôn mang tính cốt lõi và giàu giá trị nhân văn. Họ không chỉ là người giữ cháu, người nấu cơm, mà còn là người thắp lửa yêu thương, giữ gìn truyền thống và là chỗ dựa tinh thần cho cả gia đình.
Nếu biết trân trọng và phát huy đúng vai trò của ông bà, mỗi gia đình sẽ trở thành một tổ ấm thực sự – nơi không chỉ có sự tiện nghi, mà còn tràn ngập tình yêu thương, sự gắn kết và bình yên.
